Het opgeheven vingertje van Calvijn

Daar is het weer: het stemmetje in je hoofd dat zegt dat je dat chocolaatje van zo-even beter niet had kunnen nemen. Je had je nog wel zo voorgenomen om deze week gezond te eten en nu heb je je toch laten verleiden. Schuldgevoel is het resultaat. Iedereen weet over welk stemmetje ik het heb, of je nu gezondheidsfreak bent of niet. Waarom is het toch zo moeilijk om te kunnen genieten van iets lekkers zonder het gevoel te krijgen dat je zondigt? Is het iets Nederlands, terug te voeren naar de dagen dat Calvijn zijn intrede deed?

Wat het ook is, het is veel beter om op een ontspannen manier om te gaan met voeding en je zelf niet al te hard toe te spreken. Wat heeft een schuldgevoel voor zin als je dat chocolaatje toch al naar binnen hebt gewerkt? Je kunt maar beter genieten en vervolgens je (gezonde) eetpatroon weer oppakken. Als je dat niet doet, loop je grote kans dat je je alleen maar slechter over jezelf voelt en dat je al snel geneigd bent ook dat volgende chocolaatje te nemen. Met de bekende vicieuze cirkel als gevolg.
Bovendien is er, rationeel gezien, maar weinig reden om je schuldig te voelen. Als je het laat bij die enkele uitspatting, en je verder gewoon gezond blijft eten, zal je daarvan heus niet direct schade ondervinden. En je bent en blijft mens, dus momenten van ‘zwakte’ horen erbij en kun je maar beter accepteren.
De boodschap is dus duidelijk en wordt ook al bij een ander genotsmiddel gebruikt: geniet, maar snoep met mate. En goed om te weten: uit onderzoek is onlangs gebleken dat ook Calvijn niet zo star was als over het algemeen wordt aangenomen.

Myra Hijzen

Artikel uit de Volkskrant over het onderzoek naar Calvijn

De mythe van Joris Driepinter

Er was eens… een melkfabrikant die het lumineuze idee had om iedereen wijs te maken dat melk onmisbaar is. Hij nam een reclamebureau in de arm en creëerde Joris Driepinter. Joris deed zijn werk uitstekend, want iedereen is er nu, ook na het verdwijnen van Joris, nog heilig van overtuigd dat melk gezond is. Niet alleen voor kinderen (de botvorming, weet je wel), maar ook voor oudere mensen. Die hebben immers grotere kans op botontkalking, dus als we daar maar kalkrijke melk in stoppen, komt het allemaal wel  goed. Fout. Melk ís gezond - voor kalfjes, niet voor ons. De witte motor is vaak debet aan o.a. allergieën, verkoudheden en darmproblemen. Neem de proef maar op de som: in mijn gezin wordt nog maar zelden melk of yoghurt genuttigd, en de o zo kritische gezinsleden erkennen volmondig dat ze minder last hebben van hun neusholtes.
Wat voedingsstoffen betreft eten we voldoende andere dingen die ervoor zorgen dat we niets te kort komen, dus daar hoeven we het ook niet voor te doen.
En die botontkalking dan? Die voorkomen we niet door het drinken van melk. In tegendeel, onderzoek heeft uitgewezen dat ouderen die melk dronken juist kalkgebrek ontwikkelden, in tegenstelling tot de groep die geen melk nam.  Dat komt niet alleen doordat de anorganische calcium in de melk niet wordt opgenomen door ons lichaam, maar ook omdat er tegelijkertijd calcium aan ons lichaam wordt onttrokken. De melk levert te veel eiwitten waardoor er verstoring optreedt in de calciumbalans. Je lichaam gaat dan putten uit de calciumvoorraad in de eigen botten om het evenwicht te herstellen.
Helaas kent het sprookje van Joris dus niet het gelukkige einde dat we gewend zijn. Of je moet de stap zetten om het einde te herschrijven en van Joris de slechterik te maken.

Myra Hijzen


P.S. Een paar dagen na het plaatsen van dit blog, staat in de Metro een artikel over de schadelijke effecten van melk.

De x-factor van suiker

Ze zijn er wel. Mensen die zeggen dat ze zich niet laten verleiden door zoetigheid. Maar in de regel kunnen we maar moeilijk weerstand bieden aan gebak, drop, ijs, en niet te vergeten chocola. Ook degenen die niet van taart houden, moeten voor de grap maar eens de etiketten van zogenaamd ‘hartige’ etenswaren bestuderen, dan zien ze dat je maar moeilijk ontkomt aan suiker – het is overal en zit in salades, chips en voorverpakt brood!

Is een beetje suiker dan zo erg? Waarschijnlijk niet, maar als je alles bij elkaar optelt, zal het toch al snel meer zijn dan een beetje. En dus al snel teveel.
Suiker is in termen van yin en yang extreem yin. En extremen in de voeding kunnen in het algemeen beter worden vermeden. In het kort gezegd: je lichaam raakt er te snel van uit balans. Dat kun je gemakkelijk aan den lijve ondervinden, althans ik wel. Als ik suiker eet (of at, want nu gebeurt dat nog maar héél zelden) kreeg ik al snel daarna een energiedip. En uiteindelijk speelde suiker een grote rol in de gezondheidsklachten die ik ontwikkelde. Denk daarnaast eens aan ziektes als diabetes, hypoglycemie en aan het toenemend aantal te dikke kinderen en het is duidelijk dat suiker niet bijdraagt aan een gezond lichaam.
Weg ermee dus! Maar hoe moet dat nu, als je bedenkt dat de mens van nature een behoefte heeft aan zoet? Niet getreurd. Je moet er wel wat meer moeite voor doen, maar er zijn voldoende alternatieven. Als zoetmiddel kun je heel goed rijststroop gebruiken, of stroop van andere granen. En zodra je de extreme zoetheid van suiker (of chemische zoetmiddelen) uit je voeding weglaat, proef je de zoetkracht van granen en sommige groenten.
Bonus is dat je vanzelf minder behoefte krijgt aan die mierzoete dingen die je vroeger zo lekker vond en (nog belangrijker) dat je je fitter gaat voelen.
Bovendien smaakt appeltaart zonder suiker eindelijk vooral naar appel.

Myra Hijzen

Zon, zee en... eten

Heerlijk, vakantie in een al dan niet ver buitenland! Tot je bij de plaatselijke bakker ontdekt dat ze nog nooit hebben gehoord van zuurdesembrood of in een restaurant een menukaart voor je neus krijgt en ziet dat het allemaal vlees en vis is wat de klok slaat. Help, hoe kom je die vakantie nu zonder al te veel kleerscheuren en chagrijn door?
Je kunt van tevoren een voorraad eten in je koffer stoppen die je veilig en wel de twee of drie weken doorbrengt, maar of je dan nog lekker ontspannen vakantie viert, is maar de vraag.
Je kunt op zoek gaan naar het biologische hoekje in de supermarkt en ontdekken dat ze redelijk wat producten verkopen die je zonder problemen kunt eten. En in restaurants ga je voor de meest veilige, meestal vegetarische variant. Gelukkig zijn er in Parijs veel natuurvoedingswinkels en macrobiotische restaurants, en kent Denemarken een behoorlijk aanbod van biologische producten, dus je komt best een heel eind. Maar het belangrijkste devies is: loslaten en genieten. Het gaat tóch niet lukken om volledig volgens het boekje te eten, waarom zou je dan stressen? Dus probeer je die pittige Indiase curry en ontdek je dat je die beter had kunnen laten staan. Doe je een schietgebedje en hoop je dat die vegetarische spaghetti niet stiekem suiker bevat (grote kans van wel, namelijk!). En neem je het effect van die overheerlijke, maar o zo zoete Gullerodskager voor lief en plan je daarna een rustig dagje in je programma in.
Het is zelfs mogelijk de zaak om te keren en het als een zegen te beschouwen dat je negatieve gevolgen merkt van het anders eten: doe je het niet voor niks, al die gezonde voeding.
En ach, eenmaal thuis ga je het tóch allemaal weer verantwoord doen!

Myra Hijzen

Een beroemde voetballer en de leer van yin en yang

Johan Cruijff weet het. “Elk nadeel heb z’n voordeel” is een uitspraak die, hoewel Johan zich er zelf waarschijnlijk niet van bewust is, getuigt van het yin/yang principe. Beide energieën zijn tegelijkertijd vertegenwoordigd in alles waar we mee te maken hebben, steeds in een andere verhouding. Tegenover yin staat altijd yang. Dus: tegenover een nadeel staat altijd een voordeel.
Yin en yang vormen ook de basis van de natuurvoedingsleer. Yin staat daarbij voor uitzettende, en verkoelende energie van de voeding. Yang is het tegenovergestelde: versterkende en verwarmende energie. Abracadabra? Het valt best mee.
Het is eigenlijk simpel als je erover nadenkt. In de winter heb je meer aan een stevige stamppot dan aan een frisse salade. En op een dieet van sla en komkommer word je geen Nederlands kampioen bodybuilden. Het komt dus neer op voeding die voor je conditie op een bepaald moment het beste is.
Als je eet volgens de seizoenen, kom je al een heel eind. Als je daarbij ook nog eens let op groente, granen en fruitsoorten die afkomstig zijn uit eenzelfde klimaat als het Nederlandse, zit je gebakken. Op zoek dus naar Hollandse appels en aardbeien, prei uit de klei en onze eigen boerenkool. Maar ook naar granen zoals gerst, tarwe en boekweit. Rijst  - groeiend in een gematigd klimaat - vormt een goede basis, als je je maar niet laat verleiden door de Lassie pakjes met rijst die ontdaan is van het voedzame schilletje.
Ja, het slechte nieuws is dus dat je die hapklare, lekkere zoete, maar o zo tropische banaan volgens de natuurvoedingsleer beter kunt laten staan. Het goede nieuws is dat je smaak door veranderde voeding zodanig kan veranderen dat je ook helemaal geen trek meer hebt in die banaan. Ziedaar het gelijk van de beroemde voetballer.

Myra Hijzen

Wie wordt er nu in vredesnaam macrobioot?

“Wat moet een leuke, vlotte meid als jij nu met de macrobiotiek?” Eerlijk gezegd is die vraag me nooit hardop gesteld (en dat leuke en vlotte verzin ik er zelf ook maar bij) maar ik beeld me in dat de vraag wel in de hoofden speelt van mensen die horen van mijn nieuwe voedingspatroon.
En, toegegeven: als iemand me een jaar geleden had gezegd dat ik nu ‘macrobioot’ zou zijn, zou ik hem/haar meewarig hebben aangekeken. Het was al radicaal genoeg dat ik om gezondheidsredenen suiker, gist en geraffineerde meelproducten liet staan.
Toch zijn het vaak gezondheidsproblemen die mensen in aanraking brengen met natuurvoeding en in mijn geval vervolgens met de opleiding tot natuurvoedingstherapeut.
‘Natuurvoeding’ is overigens een andere benaming voor ‘macrobiotiek’. Was dat niet die geitenwollen sokken beweging die louter bestond/bestaat uit mensen die zichzelf alle geneugten ontzeggen? Er zijn inderdaad mensen die de macrobiotiek op een dergelijke rigide wijze hanteren. Juist om aan te tonen dat het ook anders kan, heeft de opleiding ervoor gekozen een meer aansprekende naam te hanteren.
Aan het einde van het eerste jaar kan worden geconstateerd dat er veel waardevols is geleerd. Gezonde voeding is een kwestie van perspectief, en het gangbare perspectief wordt flink op zijn kop gezet. Voeding levert geen energie, het ís energie. Een statisch dieet is niet automatisch hetzelfde als gezonde voeding. Voeding is denken in yin en yang, in hemel- en aardekracht. Leg dat allemaal maar eens uit aan je vleesetende, suiker verorberende  omgeving! In mijn volgende columns zal ik dieper ingaan op de thema’s in de natuurvoeding.
En om te eindigen met het antwoord op de vraag waarmee ik begon: ik ben er dus eigenlijk gewoon in geluisd. Maar ik ben er wát blij om.

Myra Hijzen